Hoe wij als mens omgaan met onze emoties, bepaalt onze gemoedstoestand, onze omgang met anderen en ons succes. Deze omgang leren wij meestal niet op school maar in het dagelijks leven. Mentale en emotionele veerkracht is een vaardigheid die we hierbij goed kunnen gebruiken en die we kunnen leren.
De kerntaak van ons brein is zorgen voor onze veiligheid en het overleven als soort. Bij alles wat we doen of laten, scant het brein ‘is het wel of niet veilig?’. Vroeger toen we nog met ‘sabeltandtijgers in berevellen’ vochten, was dit broodnodig. Fysieke veiligheid hield ons in leven. Dit machtige fenomeen van ons brein is nog steeds springlevend! Ieder moment van de dag scant het brein op je veiligheid.
Rode en groene emoties.
Het brein scant continu en zonder dat we het door hebben ‘is het wel of niet veilig’. Als het niet veilig voelt voor je brein, gaat je emotie als het ware ‘op rood’. Deze ‘op rood-emoties’ herken je onder andere als boosheid, pijn en verdriet, onrechtvaardigheid en onzekerheid. Je brein gaat op rood zodat het de energie heeft om met alle focus weer in een veilige modus te komen. Het brein neemt deze taak heel serieus en scant naast fysieke veiligheid, ook mentale veiligheid. We hebben voorbeelden genoeg op een dag waarin ons brein ’op rood‘ gaat en dit niet direct letterlijk voor je fysieke veiligheid is. Dat zorgt voor behoorlijk wat gedoe en onrust in jezelf.
Het goede nieuws is, als dit gebeurt heb je een gezond brein. Dit proces gebeurt volautomatisch en onbewust. Je wordt het alleen bewust door de emoties te voelen en op te merken.
Rode emoties ervaren we vaker als ‘calimero*’-gedachten, zoals ‘ik kan het niet’, ‘waarom ik?’, ‘het werkt toch niet bij mij’ en maken je slachtoffer.
Groene emoties maken ‘calihero**’- gedachten, zoals ‘wat kan ik nu wel doen?’, ‘waar heb ik invloed op?’ ‘wat heb ik te accepteren?’ en laten je denken in mogelijkheden, maken je proactief.
Doordat je je brein kunt trainen (neuroplasticiteit) kun je leren switchen tussen rode en groene emoties door ermee te oefenen. De helft van ons gedrag bestaat uit gewoontes en automatische patronen. Deze kosten weinig energie. Dus waarom niet meer positieve gewoontes maken? Van wilskracht, inspanning en doorzettingsvermogen naar een positieve gewoonte. Want als je dit proces bij jezelf gaat opmerken, kun je bewust kiezen hoe je met die emoties om wilt gaan.
Je kunt de omstandigheden vaak niet veranderen, maar je kunt wel leren je denkwijze hierin te managen. Soms heb je iets te aanvaarden en te accepteren. Je hebt wel invloed om te kiezen hoe je met iets omgaat. Je neemt verantwoordelijkheid voor je eigen gedrag, eigen regie. Emoties komen van rechts en jij bepaalt of ze voorrang krijgen. Je hébt emoties, je bént ze niet.
Switchen naar positieve emoties, hoe?
Wij kunnen switchen van emoties door onze gedachten op te merken en om te buigen. Hoe werkt deze veerkracht? Voel eerst de emotie en denk dan bewust: ‘mijn brein’ beschermt me nu. Zeg ‘dankjewel’ hiertegen en ben mild voor jezelf. Via ons jongste deel van het brein (cortex), hebben we het vermogen om bewust van ‘rode’ naar ‘groene’ emoties te kunnen gaan. Met bijvoorbeeld onze ‘stop-denk-doe’ knop in ons brein, kunnen wij in een split second onze gedachten en houding switchen.
Als je rode emoties ervaart kun je bijvoorbeeld direct je brein afleiden. Door een moment op je ademhaling te letten, te gaan wandelen of koffie te zetten, zodat je je aandacht bewust op iets anders richt. Het gaat erom dat je bewust wordt van je gevoel en daarna de keuze leert maken om je aandacht en focus op iets anders, positievers, te richten.
Ons brein werkt als een spier; inspanningen leveren vaardigheden op die je steeds beter af gaan. En nee, het is geen magische pil of trucje. Je hebt hierin te oefenen met vallen en opstaan om steeds vaardiger te worden. Zie je brein als een klein kind die spelletjes speelt. Merk bewust op, ben mild en liefdevol naar jezelf en kies je actie.
Meer weten, leren en doen? Op ons YouTube kanaal is een webinar ‘Omgaan met angst in ongekende tijden’ beschikbaar.
Wil je graag meer informatie, neem gerust contact op met Marij Naarding, via marij@planetree.nl.
*Innerlijke Calimero: belemmerende en hinderende gedachten, gewoonten, patronen, overtuigingen die je niet helpen op weg om minder angst te ervaren of om in je persoonlijke kracht te komen.
**Innerlijke Calihero: stimulerende, positieve en aanmoedigende gedachten die je energie geven en waarvan je een tevreden en meer ontspannen gevoel krijgt. Helpen je op weg om goed voor jezelf te zorgen en mentaal en emotioneel fit te blijven. Eigenaarschap.