Naast vriendelijkheid, oprechte interactie, waardering tonen en elkaar aanspreken is elegant begrenzen een belangrijke vaardigheid en sleutel om mensgerichte zorg te DOEN.
Marij Naarding, senior trainer en consultant bij Planetree
Marij is begeleider bij Planetree Nederland en schrijft vanuit haar ervaringen met deelnemers over onderwerpen die waardevol zijn om te verkennen op weg naar mensgerichte zorg. Hierbij zet ze centraal wat je als medewerker zelf kunt inzetten om van willen naar doen te gaan.
Dienstbaar zijn
Een mensgerichte kwaliteit in de zorg is dienstbaar zijn: het vermogen om een ander goed te dienen en voor de ander klaar te staan. Dit is vaak een persoonlijke waarde en heeft te maken met oog hebben voor de medemens, zorgzaam, empathisch en behulpzaam zijn. Zoals bij alle kwaliteiten, kan het een valkuil worden als het woordje ‘te’ gaat spelen. Als je ’te veel’ aan de ander denkt en continue voor de ander klaarstaat, is er een kans dat je jezelf vergeet te dienen.
Het gevaar kan er dan in zitten dat je je eigen behoeften en belangen ondergeschikt maakt aan de ander en je eigen behoeften onvoldoende dient. Hierdoor bestaat de kans dat je leegloopt in energie waardoor je je moe, gefrustreerd en onvoldaan kunt voelen i.p.v. dat je je ‘aangevonkt’ voelt met energie en in je persoonlijk kracht staat.
Elegant begrenzen is broodnodig
Elegant Begrenzen is voor mensgerichte zorg een handig en noodzakelijk hulpmiddel. Voor jezelf en uiteindelijk ook voor de ander. Elegant Begrenzen helpt om duidelijk in je communicatie te zijn. Het maakt verwachtingen over en weer helder en is mensgericht.
Wat is elegant begrenzen?
Begrenzen voor jezelf betekent dat je je eigen grenzen aangeeft, kadert en luistert naar je behoeften zodat je energie houdt, tevreden blijft en in je kracht blijft. Dankzij het bewaken van deze grenzen, krijg en heb je ruimte om te doen wat je graag wilt en belangrijk vindt.
Begrenzen is daarnaast ook voor de ander belangrijk om duidelijkheid en passende verwachtingen te hebben. Van daaruit kun je eventueel naar alternatieven kijken, hoe het wel kan en past.
“Elegant begrenzen júist vanuit liefdevolle bejegening” #Planetree component 1
Elegant betekent dat je de ander eerst ontvangt en begrijpt door oprecht te luisteren en vervolgens op een vriendelijke en kalme manier je antwoord geeft. Elegant staat voor hoe je het doet, hoe je kijkt en contact maakt. Met welke grondhouding. Het zegt alles over de manier waarop.
Kortom Elegant Begrenzen:
- Geeft heldere communicatie
- Maakt verwachtingen duidelijk over en weer
- Laat weten wat je aan elkaar hebt
- Helpt je in de waan van de dag prioriteiten te stellen
- Gaat van ‘pappen en nathouden’ en eromheen draaien naar transparantie, ruimte en groei
- Bevordert een volwassen en mensgerichte cultuur in houding en gedrag in je team
- Werkt aanstekelijk op termijn J
“Veranderingen starten altijd vanuit een urgentie besef én de zin om ermee aan de slag te gaan”
Als je in de valkuil trapt van ‘te’ dienstbaar zijn, kan een interessante en onderzoekende vraag zijn: ‘Komt het leeglopen en afbranden door mijn werk of komt het door iets in mijn houding en gedrag?’ Bij de eerste vraag leg je de oorzaak buiten jezelf en kun je er geen verantwoordelijkheid voor nemen omdat die buiten je invloedssfeer plaatsvindt. Je maakt je als het ware slachtoffer. Bij de tweede vraag leg je de oorzaak bij jezelf en kun je er wel verantwoordelijkheid voor nemen en een keuze maken hoe je ermee omgaat. Je pakt hierbij proactief het heft in eigen handen en onderzoekt wat je er zelf aan kunt doen of kunt laten. Deze laatste vraagstelling past bij de manier van werken met Planetree (als bij vraag 1 de conclusie is dat het echt je werk is, hoort bij vraag 2 de doorvertaling naar jezelf wat je hiermee wilt en kunt doen of laten).
Van valkuil naar leerkuil
Het goede nieuws is dat Elegant Begrenzen te ontwikkelen en leren is, niets kost in geld en weinig in tijd. De tijd en ruimte die jij jezelf gunt om het te doen, wordt dubbel en dwars terugverdiend.
Elegant begrenzen is daarnaast goed voor je humeur en dat straal je uit naar anderen waardoor je jezelf én de ander dient!
Aan de slag
- Hoe wordt elegant begrenzen in het team begrepen en ervaren?
- Neem de beslissing als team om met elegante begrenzing aan de slag te gaan.
- Ga eens experimenteren met hoe elegant begrenzen jouw manier wordt om mensgerichte zorg een boost te geven. Het helpt als je er ‘zin in hebt’ om het te gaan doen of dat je juist ‘zin maakt’ omdat je de urgentie ervan inziet.
- Deel je inzichten en ervaringen in het team.
Wat zijn de ‘bloopers’ en zaken die nog niet zo goed zijn gegaan en wat zijn de ‘parels’ en zaken die juist wel al erg goed zijn gegaan.
Maak deze gesprekken kwetsbaar en krachtig tegelijkertijd.
Door met elkaar ook te delen wat de ‘bloopers’ zijn, maak je het leerklimaat om van ‘fouten’ te leren sterker.
- Gebruik humor als katalysator om de open dialoog te voeren. Dit creëert een veilig podium om te delen en maakt het laagdrempelig.
- Maak het zichtbaar voor en met elkaar bijvoorbeeld door iedere week ‘blooper’ van de week of ‘parel’ van de week op te schrijven.
- Het allerbelangrijkste is; stem met het team af hoe je elegant begrenzen wilt aanpakken en vormgeven.
Voorbeeld van elegant begrenzen naar cliënt:
Als je tegen een cliënt zegt: “Dat kan ik nu niet voor je regelen maar ik ga kijken of iemand anders -een vrijwilliger of mantelzorger – dit voor je kan doen. Ik kom hier vanavond op terug.” dan geef je op een vriendelijke manier helder antwoord aan de cliënt en creëer je voor jezelf ruimte. Zeg je: “ik kom zo bij je” en in de praktijk wordt zo uren later dan schiet dat al helemaal niet op. Én niet voor de cliënt én niet voor jezelf.
Voorbeeld van elegant begrenzen naar collega:
Als een collega voor de zoveelste keer te laat komt en iedereen van het team laat het gebeuren, geef dan vanuit elegante begrenzing eens aan dat we dat niet afgesproken hebben met elkaar en dat je je collega belangrijk vindt om er op tijd bij te zijn. En dat je het ook respectvol vindt om jullie afspraken onderling na te komen.
Voorbeeld elegant begrenzen naar jezelf:
Als je de hele dag het gevoel hebt dat je aan het hollen bent en achter de feiten aanloopt, gun jezelf dan eens een elegante begrenzing door een ‘mini-pauze’ in te lassen, al zijn dat maar 3 minuten! Ga even zitten, schil bijvoorbeeld een sinaasappel of ga met je aandacht naar je ademhaling. Voel gewoon eens hoe je in en uit ademt.
Je zult merken dat het nemen van ‘mini-pauzes’ in de waan van de dag je goed gaan doen.
The post Van Marij: “Elegant begrenzen, is dat Planetree?” appeared first on Planetree.