Wat in Planetree beweegt jou? Met dit keer vaktherapeut Anouk Ronkaars
Door Mascha Kreugel
Planetree beweegt mensen naar zorg zoals je die je dierbaren gunt. Maar hoe doen ze dat dan precies? Wat in Planetree beweegt jou? In deze rubriek ervaringsverhalen vanuit de zorg. Dit keer met Anouk Ronkaars, vaktherapeut bij Sevagram.
Vaktherapie
“Twee jaar geleden ben ik in dienst gekomen van Sevagram”, vertelt vaktherapeut Anouk Ronkaars. Vaktherapie is de overkoepelende naam voor beeldende therapie, danstherapie, dramatherapie, muziektherapie, psychomotorische therapie en speltherapie. “Vanuit het verpleeghuis waar ik voorheen werkte, was ik op zoek naar een goede functieomschrijving. Zo kwam ik in gesprek bij Sevagram en ook daar waren ze geïnteresseerd. Er was een zoektocht naar hoe we bewoners kunnen ondersteunen in de psychosociale aspecten in combinatie met de fysieke en emotionele aspecten van hun leven en beleving. Vaktherapie biedt eigenlijk precies dat.”
Belemmerend gedrag verzachten
“Bij Sevagram kreeg ik een try-out van een half jaar aangeboden. Die uitdaging ben ik aangegaan en binnen een jaar waren we met drie collega’s!”, gaat Anouk enthousiast verder. “Mensen zagen dat belevingsgericht werken echt een aanvulling is. Met name bij bewoners met wat ze ‘onbegrepen gedrag’ noemen. Vanaf het moment dat het signaal komt van een psycholoog of een arts, of we zien zelf gedrag bij de bewoners waar we iets toe te voegen hebben, komen we in actie. We stemmen af op wat de bewoner ervaart, verdriet of frustratie, maar ook vreugde en humor. Gedrag dat daarin belemmerend werkt voor hen kunnen we verzachten. Ik word nog iedere dag tot tranen toe geroerd vanwege hun pure reacties.”
Wie is deze persoon?
“De focus ligt in eerste instantie op wat we objectief zien gebeuren. Vervolgens gaan we met de bewoners terug naar hun achtergrond, tot in detail. Dus wie is deze persoon, waar woonde iemand, heeft hij of zij kinderen en hoe heten die? Daarmee vergroot je het gevoel van veiligheid. In de loop van de tijd herkennen ze je en zwaaien ze naar je als je de woonkamer in komt. ‘He, jij komt voor mij!’” Daarbij zetten we in op de concrete en unieke behoeften van diegene zelf. Ik heb nog geen twee dezelfde behandelingen ingezet.”
Afgestemd op de bewoner
“Tijdens fysieke interventies kijken we bijvoorbeeld naar: vanuit welke richting krijg ik oogcontact en het beste toegang tot deze persoon? Afgestemd op wat de bewoner prettig vindt pakken we dan bijvoorbeeld hun hand of schouder vast. We werken vooral fysiek en non-verbaal. Wat gebeurt er in het lichaam? Waar zitten spanningen die belemmerend gedrag triggeren, bijvoorbeeld als een bewoner van zijn eigen naar de woonkamer gebracht wordt? Dan zetten we in op interventies die prettig zijn om dat te compenseren. Bijvoorbeeld met tactiele prikkels om de schouders te ontspannen. Of auditieve prikkels, zoals alvast muziek aanzetten in de eigen kamer om de overgang naar de woonkamer makkelijker te maken.”
Samen gedanst, hij werd weer meer zichzelf
“Daarnaast bieden we individuele behandelingen op de eigen kamer. Bijvoorbeeld bij rouwverwerking of depressie. Zo behandelde ik een man die heel erg van dansen hield vroeger. Wekenlang hebben we toen een dansvloer gemaakt van zijn slaapkamer en samen gedanst. Hij zei dat hij niet meer wist hoe, maar na wat aanmoediging ging het heel goed en hebben we zelfs een optreden gegeven voor de zorg. Je zag de man opleven. Zo zorg je voor empowerment, op het moment dat hij dacht dat hij iets niet meer kon. Hij werd weer meer zichzelf.”
Intens contact tijdens lockdown
“In de tijd van de lockdown vanwege corona mochten we als paramedici geen behandelingen geven vanwege de RIVM-richtlijnen. Toen hebben we de zorg ondersteund op de werkvloer. Ook dat was een heel waardevolle tijd. We konden ervaren wat de zorg normaal beleeft op een dag en waren steeds op één vaste afdeling. Er was een intens contact met de bewoners. Ondanks de nare aanleiding, had ik het niet willen missen.”
Het draait in alles dat we doen om de bewoners
“Voor mij persoonlijk is belevingsgerichte- of Planetreezorg en mensgericht werken de leidraad in mijn vakgebied. Daarbij maakt het niet uit waar ik sta. Op de Planetree website staat de slogan ‘Van willen naar doen’. Daar gaat het om, ook bij Sevagram. Je merkt het in het gedrag van de bewoners. De zorg geeft mij dan bijvoorbeeld terug dat iemand minder geprikkeld is of minder snel boos. Of dat een bewoner met extreme loopdrang toch even ging zitten en ontspannen. Planetree helpt me daarbij om mijn focus te houden bij de bewoners. Het werk gaat niet alleen om de cijfers en productie of om het organisatorisch-technische. Het draait in alles dat we doen vooral om de bewoners.”
Bewoners zetten ons in beweging
“Collega’s op verschillende afdelingen merken het verschil als ze signalen oppikken van ontwikkeling bij bewoners die ze niet meer verwacht hadden. Dat willen we breder trekken. Ik heb ook tijdelijk als docent gewerkt bij Zuyd Hogeschool. Maar mijn passie ligt bij de werkvloer. De opleiding en scholing die ik nu vanuit Human Resources Development bij Sevagram mag bieden, kwam tot stand vanwege de signalen vanuit de werkvloer. Input van de werkvloer wordt steeds meegenomen in het aanbod en het groeiproces. Ik denk dat het duidelijk is dat onze bewoners ons letterlijk in beweging zetten en wij hen. Dat is een krachtig middel. Ja, ik hoop dat ik nog menig jaar bij een Planetree organisatie mag werken.”