Planetree beweegt mensen naar zorg zoals je die je dierbaren gunt. Maar hoe doen ze dat dan precies? Wat in Planetree beweegt jou? In deze rubriek ervaringsverhalen vanuit de zorg. Dit keer met Pim Steerneman, bestuurder bij Sevagram. 

Boekje
“In 2010 kreeg ik een boekje over Planetree van iemand die in Amerika was geweest”, vertelt Pim Steerneman, bestuurder van zorgorganisatie Sevagram. “Sevagram had het moeilijk in die tijd, vooral 2009 was lastig. We hadden de basis, de zogenaamde harde kant, zoals financiën en vastgoed vanaf 2010 op orde. Maar ik had destijds behoefte aan een paraplu, iets dat voor een positieve samenhang kon zorgen en waar in eerste instantie de cliënten – en naderhand ook de medewerkers, maar dat was voortschrijdend inzicht – bij gebaat zouden zijn.”

Daarmee had ik mijn paraplu
“Toen ik het Planetreeboekje las, dacht ik: ‘Leuk’. Het bleef echter een beetje abstract. In die tijd las ik ook ‘Als Disney de baas was in uw ziekenhuis’, het boek van Fred Lee. Dat ging heel concreet over compassie en bejegening. Belangrijke componenten ook voor Planetree. Zowel afgevaardigden van Planetree als Fred Lee zijn toen in onze organisatie geweest. Daarop ben ik me meer gaan verdiepen in Planetree en het sterke daarvan vond ik, dat het een integrale aanpak is. Naast de compassie en bejegening waar Fred Lee zo bevlogen over vertelde, bevat Planetree ook elementen zoals de omgeving en wie je bent en wat je doet. Het gaat over iedereen, van de directeur tot iemand van de gasterie. Daarmee had ik mijn paraplu, mijn gezamenlijk referentiekader.”

Tevredenheid steeg
“Het goede van de aanpak van Planetree is ook; je kan het framework zelf invullen. De 2.800 mensen in onze organisatie maken met elkaar Planetree. Met veel vallen en opstaan zijn we daarmee aan de slag gegaan en we zijn er nog steeds enthousiast mee bezig. De eerste locatie die opging voor wat toen nog een Planetree label heette, was locatie Valkenheim. Klinkt misschien niet aardig, maar of we dat label zouden halen interesseerde me toen veel minder dan de weg er naartoe. Dan zie je dat het werkt. Valkenheim ging op vrijwillige basis als eerste aan de slag en daarna volgden veel meer locaties, wanneer ze er zelf klaar voor waren. Je zag vervolgens over de hele linie het ziekteverzuim dalen en belangrijker nog: de cliënt- en medewerkerstevredenheid stegen!”

Positieve flow en eigen initiatieven
“Er ontstond een positieve flow in de organisatie en er was samenhang. Mensen zagen de verbanden die er waren tussen bijvoorbeeld de inrichting en hoe we mevrouw Jansen of de eigen collega’s bejegenen. Er werd en wordt steeds meer initiatief en eigen verantwoordelijkheid werd genomen. Je ziet het nu bijvoorbeeld met ‘De Schakel’, waarbij mensen met foto’s laten zien wat goed gaat en waar het nog beter kan. Daarover gaan we dan met elkaar in gesprek. Dat was ook niet een initiatief van mij of van een manager, maar in dit geval van een secretaresse. In die dynamiek van creativiteit en zelf oplossingen bedenken ontstond bijvoorbeeld ook het mobiele Skills lab vanuit het hoofd Vorming en Opleiding. Of een verzorgende die het proces wilde veranderen, zodat er meer tijd kwam voor de cliënt. Als dat idee vanuit een manager was gekomen, stuitte je wellicht op weerstand. Nu kwam het van de werkvloer en het werkte; er kwám meer tijd voor de cliënt.”

Delen en verspreiden
“We zitten nu in een fase van steeds meer en beter systematisch delen en goede ideeën op locaties verspreiden. Positief aan de audit van Planetree vind ik ook dat er via de Focusgroepen aan de cliënten, medewerkers en vrijwilligers zélf gevraagd wordt hoe zij de zorg ervaren. We peilen dat ook zelf steeds bij ze via de Planetree-vraag: “Merkt u vooruitgang en waarin zit dat dan concreet?” Ik denk en hoop dat ze merken dat we ervoor open staan om te leren en de dialoog aan te gaan. Dat komt ook voort uit de Centrale Cliëntenraad, die mede geïnitieerd heeft dat er in al onze huizen huiskamergesprekken gevoerd worden. In die gesprekken komen zaken aan de orde als: ‘Hoe vindt u het hier? En wat kan er beter?’”

In gesprek
“Daarbij gaat het vaak over eten. Dan wordt bijvoorbeeld ook de kok bij het gesprek betrokken. Die voelt zich misschien in eerste instantie geraakt, maar dat leidt tot een actiegerichtheid van: “Ik ga dat aanpassen.” Hetzelfde geldt voor het poetsen. Als daar opmerkingen over zijn die door meer mensen of vaker geuit worden, halen we de Hago erbij. Die gaan dan opnieuw in gesprek en ermee aan de slag en je ziet vaker dat zo’n onderwerp voor cliënten en familie dan helemaal geen topic meer is. En natuurlijk geven we ook de complimenten door. Mensen zijn vaak heel tevreden over de verzorging en verpleging. De betrokken medewerkers zitten daar geregeld bij, dus die horen dat direct.”

Met plezier werken
“Ja, aanvankelijk lag de focus vooral op de cliënt en je ziet gaandeweg dat dit ook verschuift naar de medewerkers en vrijwilligers. De slogan was eerst bijvoorbeeld: ‘Zorg met bezieling’ en dat is nu: ‘Zorg en werk met bezieling’. Onze Human Resources zijn ook Planetree-proof. Ik ga bijvoorbeeld zo naar een bijeenkomst voor nieuwe medewerkers. Van directeur tot iemand van de gasterie; je wordt op zo’n eerste werkdag vrij geroosterd voor een zogenaamde ‘onboardings dag’. Dan word je welkom geheten, maar ook vertellen we wat wij als Sevagram belangrijk vinden. Planetree is daarin altijd een belangrijk onderwerp. ‘Wat is dat Planetree en wat betekent het voor mij?’ Dat is wat we iedereen willen meegeven. Want als de medewerkers en vrijwilligers met plezier werken en ruimte ervaren voor goede initiatieven, wordt het er voor cliënten ook prettiger op.”